Un òme un vòt...de vertat ei atau?
Un òme un vòt a estat, e ei, eth lèma emplegat per toti es democrates. Totun jo me demani s’açò ei reaument atau ena practica, mès lèu pensi qu’ei atau en tot depéner d’on vòte aqueth òme. M’expliqui:
Er actuau sistèma electorau, que tanben s’aplique en Aran, eth des listes barrades e era lei d’Hondt, provòque ath mèn enténer ua situacion de “desequilibri” en valor deth vòt des ciutadans d’Aran, sustot en çò que tanh as eleccions ath Conselh Generau. Coma dejà sabem es conselhèrs son trigadi de manèra dirècta per terçons (que son es circonscripcions electoraus) e per miei dera aplicacion dera lei d’Hondt. Sense voler méter en dubte era validesa democratica d’aguest sistèma, òc que pensi qu’ei un sistèma plan injust, se me permetetz era expression, ei a díder, ara fin non a era madeisha valor eth vòt d’un ciutadan de Marcatosa qu’era d’un ciutadan de Pujòlo.
Ei cèrt qu’eth sistèma electorau vigent a nivèu der estat, era lei electorau, ven d’analizar-se de hè long temps pr’amor d’aguestes contradiccions, sustot quan en darrèri comicis coma es eleccions ara Generalitat, eth partit mès votat ei eth que finaument non govèrne (coma tanben a passat en Ajuntament de Vielha-Mijaran). En cas dera Val d’Aran era pròplèu Lei de Regim Especiau aurie de dar solucion ad aguest hèt e sajar de que reaument cada òme auesse un vòt, damb era madeisha valor entà toti.
Quauquarren de similar passe tanben enes eleccions municipaus. Hèts coma era formacion deth consistòri de Vielha Mijaran, legaus e democratics mès totun “de mau compréner” entàs ciutadans, ajuden a alimentar eth fenomèn dera abstencion, pr’amor qu’era sensacion que s’impause ei era de “tà qué anar a votar, se dempús hèn çò que vòlen!”. Atau madeish, era aparicion de naues fòrces politiques en panorama electorau d’Aran (tot e qu’era forma d’aparéisher en scena de bèra ua d’eres les entore, aumens per auança, d’ua cèrta desconfiança), justifique encara mès era existéncia d’un nau sistèma en Aran, entà que toti poguen e pogam èster representadi, per qué aquera ei era basa dera democràcia, non?
Me sorprén aguest article der anterior pòst e me semble frut mès dera vision romantica que non pas dera politica. Eth mon aué se bastís en hilat, e es arquitectures politiques son cada còp mès complèxes e Aran en forme part. Parlar der Aran que bastís eth sòn futur en tot cridar era sua diferéncia e sense cap capacitat de negociacion e dialòg ei un absurd. Er exemple mès evident ei era batalha Medan/Carretero sus er ahèr dera vegueria. Titolars de diari e fòrça testosterona e cap solucion.
Finaument, er ahèr lo resòl eth nau govèrn en ua unica entrevista damb eth Conselhèr Puigcercós, qu’anoncie publicament qu’Aran non serà en cap division territoriau catalana.
Aran a d’èster autònom, singular e sustot infloent se vò consolidar era sua autonomia. Mos cau procurar non confóner era politica damb es titolars de diari utilizadi en favor d’ua guèrra de guerrilhes, son causes diferents, e mos interèsse fòrça bater-mos inteligenment en favor deth nòste autogovèrn, totun, mos cau rebrembar que com, didie un bon estratèga militar, abantes de dar es batalhes cau saber se se pòden guanhar, deth contrari, podem acabar en tot pèrder era guèrra.
ETH NAU ENCASTRE POLITIC EN ARAN
Es canvis politics en Aran, apòrten aumens, salut democratica, ja que siguen deth color que siguen, non ei bona era eternisacion en poder, ja qu’açò compòrte que s’acabe en tot trabalhar coma se siguesse ua empresa pròpria. Ath delà d’açò, seguisqui criticant era submision des fòrces politiques araneses, d’un e un aute costat, causa qu’estaque es mans deth nòste autogovèrn. En Aran i auec independéncia politica entot era Val d’Aran non auie cap d’importància, principauments a nivèu economic. A compdar deth moment qu’era Val, dempús des grani canvis des darrèri 15-20 ans, s’a plaçat coma zòna nobla, e a passat a totes es guides toristiques e ath “papèr Couché”, semble que preocupe mès que mos podam “descarriar”. Mos agrade o non, ara non èm enes mans d’UA, ne de CDA, ne de UDA, senon enes mans de PSC e CIU, e aguest non ei segontes eth mèn punt de vista, eth bon camin.
Non èm capables de hèr servir era fòrça que a actuaument era Val tà dar un còp de punh ena taula quan ei de besonh, pr’amor que non ac permeten es directrius de partit.
Un canvi fòrça positiu entà Aran, se trape ena dipotacion, s’enquia era darrèra legislatura, sonque era grana faena d’Emilio rebrembaue Aran, ara semble qu’eth nau president dera Dipotacion, ei fòrça sensibilizat, e tot soent hè referéncies ath nòste hèt diferenciau, ara nòsta lengua e ara nòsta cultura.
Se parlam deth nau encastre politic, tanben cau parlar, coma non, deth consistòri de Vielha e Mijaran. S’ei ben cèrt, qu’ei deth tot democràtic, hèr a veir certes ansies de poder.
Era aparicion d'Iniciativa Verds semblaue fòrça interessanta en un país coma aran, tant depenent dera natura, se ben s’enganhèren deth tot enes nòms que trigueren tà dar-se a conéisher, e aquerò semble que les aurà cremat eth terren entà fòrça ans.
E darrerament, ERC tanben semble que comence a trabalhar en Aran. Se ben era sua ideologia poderie èster fòrça interessanta, preocupe un còp mès era sua possibla sumission, que dificolte ua bona faena per Aran.
Reactivacion d'Aran XXI
Dempús d'un temps sense activitat, Aran XXI torne a meter-se en foncionament entà tractar e debàter sus diuèrsi tèmes qu'agen relacion damb Aran. Vos convidam a participar-i damb es vòsti comentaris.
