2.3.07

Jo è amics aranesi, de Girona, de Hondarribia, d'Agadir...

Ena istòria dera umanitat tostemp i a auut migracions, e tostemp an estat provocades per granes tragèdies (guèrres, hame, malauties,…), açò ei çò que hè dera migracion un hèt inarturable, qu'eth motiu ei ua tragèdia e era migracion era unica gessuda, e era possibilitat de morir ei un risc que s’assomís damb naturalitat.

Actuaument non ei disparièr, de hèt, ei pejor, pr’amor qu'es inmigrants son un negòci entà poderosi hilats en qu'es persones son era merca, e un còp auance era despena que represente eth sòn desplaçament, non hè arren se non arribe entara destinacion. Atau, i a qui a plan interès en qu'era inmigracion existisque, e coma mès melhor.

Era societat càmbie, eth fluxe d'inmigrants non s’arturarà, e es naui tempsi e es sues tecnologies e sistèmes de transpòrt permeten qu'aguest fluxe sigue mès gran que jamès, eth prètzhèt des païsi d’adopcion ei tractar qu'açò non sigue traumatic e que se pogue crear un nau equilibri.

Euròpa e eth Mon desvolopat a besonh des inmigrants entà subervíuer, e ei responsabilitat des govèrns e dera societat qu'aguesti siguen integradi enes naues cultures que les an d’acuélher.

Toti aqueri inmigrants qu'an artenhut arribar probablament non partiràn jamès, mès s’establiràn e formaràn ua familha en sòn nau país, ena sua naua vida. Se les balham era esquia, se non les ajudam a integrar-se, se non es hèm particeps dera nòsta vida, era unica causa qu'artenheram serà auer ciutadans de dusaua, autant es qu'arriben coma es sues pròplèus generacions, qu'encara an de nèisher. Ja auem vist en França eth risc qu'açò pòt supausar.

Ena Val d’Aran era realitat dera inmigracion non ei disparièra, e de hèt se tracte d’un territòri que ja hè temps que patís era problematica que compòrte. Era darrèra inmigracion de ciutadans espanhòus, non compdèc damb ua politica d’integracion de cap sòrta, e era cultura e era lengua araneses se’n ressentiren. Totun, mès se’n ressentiràn ara, que part dera societat qu'aurie d’integrar as naui inmigrants non participe ena cultura dera Val ne parle era sua lengua.

A despiet d'açò, era Val d’Aran non ei un territòri guaire gran, e açò me hè a pensar que damb eth sufisent esfòrç e dedicacion, se pòt auer ua mielhor atencion as inmigrants e hèr-les sénter partíceps dera societat. E un des esturments mès importants d’integracion an d'èster era cultura deth país e era sua lengua.

Atau, ei era societat qui non a de reprimir esfòrci entà integrar as naui aranesi ena vida e era economia deth país, e ei eth nòste govèrn eth responsable d’arténher qu'açò passe. S'es naui aranesi aprenen a estimar-mos, estimaràn era nòsta cultura e se convertiràn en poderosi esturments integradors de futures migracions.


publicat per Aran XXI eth 20:52