21.1.07

PAN ENTÀ AUÉ, HAME ENTÀ DEMAN

Èm deuant d’un problèma plan important, dilhèu eth mès important que i a actuauments ena Val d’Aran a nivèu globau. E atau ac auem de veir, non podem virar eth cap e tirar endeuant, seguir damb era politica deth “Pan ta d’aué, hame entà deman”.

E çò de mès greu e preocupant, ei que eth tòrt de tot açò non ei des especoladors particulars, senon des intitucions qu’ac permeten, que vòlen presentar coma melhor resultat eth mantenement (que non melhora des resultats economics), encara qu’entà d’aquerò s’age d’espatlar eth principau patrimòni dera Val d’Aran, eth sòn paisatge.
È dejà fòrça temps qu’en nòste país an perdut valor es coalificacions deth terren, pr’amor qu’auem eth podèr, “e era virtud”, de que cada còp que s’acabe eth soler urban, podem trèir un nau plan urbanistic, “e tot solucionat”, e tà qu’açò non s’arture, se cau, renociar a ampliar er hilat Natura 2000 ena Val o eth Parc Nacionau d’Aigüestortes, entà que non limiten era destroccion deth territòri. Era renoncia a d’açò serie interessanta, tostemp e quan, nosati, es aranesi, siguessem capables de hèr quaquarren de melhor, causa qu’ara per ara, damb era mentalitat des qu’ac aurien de decidir, non ei pensable.
Per un aute costat, ara ora d’avalorar es ingrèssi que genèren tàs ajuntaments era bastida de naues dusaues residéncies, pr’amor qu’arrés se desbrembe que çò que se bastís son dusaues residencies,
semble que non se ten en compde eth còst de mantenement dera urbanizacion e servicis qu’an de besonh aguestes dusaues residéncies, que son era màjer part der an uedes e per tant “descuedades”, en tot generar atau ua grana quantitat de problèmes de mantenement.
Ei de besonh tanben analizar era capacitat d’alotje deth país. Non ei bon tà d’arrés lotjaments miei uedi en temporada nauta. Entà balhar solucion a d’aguest problèma, dilhèu ei dejà massa tard, pr’amor qu’ei possible que sigam dejà en estat de saturacion, mès tostemp seram a temps de sajar qu’eth problèma non creishe mès.
Ei tanben evident, qu’an demorat obsolètes es normes urbanistiques, vist eth deficit d’infraestructures dera Val entà assomir era populacion que rep enes periòdes de punta de torisme. Se produsís un creishement totaumens desendresat. Comencen a èster grèus problèmes coma eth deth parcatge, e inclos eth dera circolacion. Ei de besonh, en definitiva,
potenciar era valor naturau dera Val, e non sonque eth benefici pròpri des qu’ara mos i trapam, sajar en definitiua de tornar a recuperar era sostenibilitat deth parçan.